STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
odbywających praktyczną naukę zawodu w Remontowa Shipbuilding S.A.
§ 1
Definicje
Użyte w niniejszych Standardach pojęcia oznaczają:
1) Koordynator ds. Standardów – Pracownik wyznaczony przez Zarząd RSB, odpowiedzialny za realizację zadań określonych w niniejszych Standardach;
2) krzywdzenie Małoletniego – każde zamierzone lub niezamierzone zachowanie działanie lub zaniechanie działania, którego rezultat narusza prawa, swobody i dobra osobiste Małoletniego lub zakłóca jego rozwój, mogące przybrać formę przemocy fizycznej, psychicznej, seksualnej lub zaniedbania, w tym występujące jako złożenie tych form, zarówno stanowiące czyn zabroniony (przestępstwo), jak i niestanowiące czynu zabronionego;
3) Małoletni – uczeń do ukończenia 18. roku życia, odbywający w RSB praktyczną naukę zawodu zgodnie z umową zawartą przez RSB z dyrektorem szkoły, do której ten uczeń uczęszcza;
4) Opiekun Praktyki – Pracownik wyznaczony do pełnienia obowiązków opiekuna praktyk zawodowych Małoletnich, zorganizowanych i prowadzonych w zakładzie RSB zgodnie z odrębnymi przepisami;
5) opiekun prawny – przedstawiciel ustawowy małoletniego: rodzic albo opiekun prawny;
6) Pracownik – osoba zatrudniona w RSB na podstawie stosunku pracy lub na podstawie umowy cywilnoprawnej;
7) RSB – Remontowa Shipbuilding S.A. z siedzibą w Gdańsku.
§ 2
Zasady ogólne
1. Niniejsze Standardy zawierają ramowe zasady i procedury, które mają na celu zapobieganie krzywdzeniu Małoletnich poprzez:
1) uwrażliwienie Pracowników na wagę podejmowania działań zmierzających do ochrony Małoletnich przez krzywdzeniem;
2) ustalenie zakresu odpowiedzialności poszczególnych osób za bezpieczeństwo Małoletnich;
3) określenie kryteriów weryfikacji Opiekuna Praktyki, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa;
4) ustalenie zasad bezpiecznych relacji pomiędzy Małoletnimi a Pracownikami oraz pomiędzy samymi Małoletnimi;
5) określenie sposobów podejmowania adekwatnej interwencji w sytuacji podejrzenia krzywdzenia Małoletniego lub bezpośredniego zagrożenia ich zdrowia i życia.
2. Opiekun Praktyki ma odpowiednią wiedzę na temat czynników ryzyka i symptomów krzywdzenia Małoletnich, a w ramach wykonywanych obowiązków zwraca uwagę na ich występowanie.
3. Pracownicy mają obowiązek znać i przestrzegać niniejszych Standardów.
4. RSB w zakresie ochrony Małoletnich ściśle współpracuje ze szkołą, do której uczęszczają Małoletni.
§ 3
Obowiązki osób odpowiedzialnych za wdrożenie Standardów
1. Do obowiązków Zarządu RSB należy:
1) dbanie o tworzenie bezpiecznego dla Małoletnich środowiska w RSB;
2) delegowanie zadań oraz odpowiedzialności związanych z realizacją Standardów, w tym wyznaczenie Koordynatora ds. Standardów spośród Pracowników posiadających odpowiednie predyspozycje i cechy pozwalające na sprawowanie takiej funkcji.
1. Do obowiązków Koordynatora ds. Standardów należy:
1) dbałość o udostępnianie i rozpowszechnianie Standardów w zakładzie RSB i na stronie internetowej RSB;
2) przygotowanie Pracowników do stosowania Standardów, przed przystąpieniem do pracy albo po dokonaniu zmian w Standardach;
3) koordynowanie działań edukacyjnych;
4) nadzór nad prawidłowym stosowaniem Standardów oraz ich aktualnością;
5) przyjmowanie zgłoszeń i prowadzenie interwencji, w tym:
a) przyjęcie i ocena zgłoszenia o wystąpieniu czynnika ryzyka zagrożenia dobra Małoletniego;
b) przyjęcie zgłoszenia o ujawnieniu zdarzeń zagrażających dobru Małoletniego lub o podejrzeniu krzywdzenia Małoletniego;
c) powiadomienie o zgłoszeniu Zarządu RSB;
d) podejmowanie interwencji zgodnie z opisanymi poniżej procedurami;
e) poinformowanie dyrektora szkoły, do której uczęszcza Małoletni, o podjętej interwencji;
f) dokumentowanie zgłoszeń, ich weryfikacja oraz informowanie Zarządu RSB o poczynionych ustaleniach;
g) prowadzenie rejestru interwencji;
6) współpraca z dyrektorem szkoły, do której uczęszcza Małoletni, a w razie konieczności również z innymi podmiotami, organami lub instytucjami, przy udzielaniu wsparcia Małoletniemu.
§ 4
Weryfikacja Opiekuna Praktyki
1. Przed powierzeniem Opiekunowi Praktyki obowiązków polegających na pracy z Małoletnimi, RSB sprawdza, czy ma on odpowiednie kompetencje i przygotowanie do prowadzenia praktycznej nauki zawodu z Małoletnimi.
2. Przed powierzeniem Opiekunowi Praktyki obowiązków polegających na pracy z Małoletnimi, RSB dokonuje weryfikacji jego niekaralności w następujący sposób:
1) sprawdza, czy dane Opiekuna Praktyki nie zostały zamieszczone w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (z dostępem ograniczonym) lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze;
2) uzyskuje od Opiekuna Praktyki informację o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego
w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2023 r. poz. 1939), lub odpowiadających tym przestępstwom czynów zabronionych określonych w przepisach prawa obcego;
3) uzyskuje od Opiekuna Praktyki oświadczenie (którego wzór stanowi Załącznik nr 1) o państwie lub państwach, w których zamieszkiwał w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczpospolita Polska i państwo obywatelstwa, składane pod rygorem odpowiedzialności karnej;
4) uzyskuje od Opiekuna Praktyki informację o niekaralności pobieraną z rejestrów karnych państw wskazanych w punkcie 3;
5) w przypadku, gdy w państwie, o którym mowa w punkcie 3, nie prowadzi się rejestru karnego lub gdy prawo tego państwa nie przewiduje sporządzania informacji z rejestru karnego, RSB uzyskuje od Opiekuna Praktyki oświadczenie (którego wzór stanowi Załącznik nr 2) o niekaralności, składane pod rygorem odpowiedzialności karnej.
3. Weryfikacja niekaralności Opiekuna Praktyki ma miejsce jednokrotnie, tj. przed pierwszym powierzeniem mu obowiązków polegających na pracy z Małoletnimi, niezależnie od jego stażu pracy w RSB, i nie jest ponawiana, chyba że co innego wynika z przepisów prawa.
4. Opiekun Praktyki obowiązany jest złożyć oświadczenie (którego wzór stanowi Załącznik nr 3) o zapoznaniu się ze Standardami i zobowiązaniu do ich przestrzegania. Podpisane przez Opiekuna Praktyki oświadczenie zostaje włączone do jego akt osobowych, a w przypadku osoby zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej – dołączone do tej umowy.
§ 5
Zasady bezpiecznych relacji pomiędzy Pracownikami a Małoletnimi
1. Pracownik ma obowiązek znać i stosować ustalone w RSB zasady bezpiecznych relacji Pracowników z Małoletnimi.
2. Pracownik traktuje Małoletniego z szacunkiem oraz uwzględnia jego godność, potrzeby i prawo do prywatności.
3. Niedopuszczalne jest stosowanie przemocy wobec Małoletniego w jakiejkolwiek formie ani naruszanie jego integralności fizycznej w jakikolwiek sposób.
4. Niedopuszczalny jest kontakt fizyczny z Małoletnim, który może zostać uznany za niestosowny lub nieprzyzwoity.
5. Niedopuszczalne jest nawiązywanie z Małoletnim jakichkolwiek relacji o charakterze seksualnym lub intymnym, ani składanie mu propozycji o takim charakterze. Obejmuje to również komentarze, żarty i gesty o treści lub podtekście seksualnym, oraz udostępnianie Małoletniemu treści erotycznych i pornograficznych, bez względu na ich formę.
6. Niedopuszczalne jest proponowanie Małoletniemu alkoholu, wyrobów tytoniowych ani innych substancji, których wnoszenie i spożywanie na terenie RSB jest zabronione.
7. Niedopuszczalne jest utrwalanie wizerunku Małoletniego (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie), o ile do utrwalenia nie dochodzi ze względu na interes RSB w związku z odbywaną przez Małoletniego praktyczną nauką zawodu, po uzyskaniu zgody opiekunów prawnych Małoletniego.
8. Każdy kontakt z Małoletnim jest jawny oraz wynika z realizacji zadań i działań służbowych.
9. Niedopuszczalne jest utrzymywanie kontaktów z Małoletnim poza godzinami praktycznej nauki zawodu w zakładzie RSB i niedotyczących tej nauki. Obejmuje to również kontakt z Małoletnim poprzez prywatne kanały komunikacji (telefon, e-mail, media społecznościowe).
10. Niedopuszczalne jest utrzymywanie kontaktów z Małoletnim lub jego opiekunami prawnymi opartych na udzielaniu gratyfikacji finansowej lub materialnej, bądź na wykorzystywaniu przewagi fizycznej, stosunku władzy lub zależności.
11. Należy zwracać uwagę, aby każdy komunikat, działanie bądź czynność podejmowana wobec Małoletniego były adekwatne do sytuacji, do stopnia jego rozwoju i indywidualnych możliwości psychofizycznych, bezpieczne, uzasadnione i nie skutkowały nierównym traktowaniem Małoletniego w stosunku do innych Małoletnich. Pracownik w relacji z Małoletnim zachowuje cierpliwość i szacunek, słucha uważnie Małoletniego i udziela mu odpowiedzi adekwatnych do jego wieku.
§ 6
Zasady bezpiecznych relacji pomiędzy Małoletnimi
1. Opiekun Praktyki ma obowiązek znać i monitorować stosowanie ustalonych w RSB zasad bezpiecznych relacji między Małoletnimi. W przypadku zaobserwowania naruszenia zasad, jest on zobowiązany do powiadomienia Koordynatora ds. Standardów. Opiekun Praktyki jest też uprawniony i zobowiązany do podjęcia bezpośredniej interwencji, jeżeli naruszenie zasad bezpiecznych relacji może skutkować zagrożeniem życia lub zdrowia Małoletniego (m.in. w przypadku użycia przemocy). O takim incydencie Opiekun Praktyki niezwłocznie informuje Koordynatora ds. Standardów.
2. Koordynator ds. Standardów odpowiada za przekazanie Małoletnim ustalonych w RSB zasad bezpiecznych relacji między Małoletnimi, udostępniając je w formie pisemnej najpóźniej pierwszego dnia praktycznej nauki zawodu Małoletniego w zakładzie RSB.
3. Małoletni w swoich wzajemnych relacjach wynikających ze współpracy na terenie RSB kierują się następującymi zasadami:
1) zakazem stosowania przemocy w jakiejkolwiek formie;
2) dążeniem do pokojowego i polubownego rozwiązywania konfliktów;
3) szacunkiem dla cudzej własności, prywatności i przestrzeni;
4) równego traktowania, szacunku dla różnorodności, indywidualnej tożsamości i ekspresji.
4. Małoletni, który spotyka się z naruszeniem zasad bezpiecznych relacji między Małoletnimi podczas lub w związku z praktyczną nauką zawodu w zakładzie RSB, może korzystać z analogicznych form ochrony swoich praw, jak Pracownicy, w szczególności korzystając z dostępnych procedur zgłaszania nieprawidłowości. Ponadto Małoletni winien zgłosić wszelkie naruszenia do Koordynatora ds. Standardów.
§ 7
Zasady interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia Małoletniego
1. Na potrzeby niniejszych Standardów, następujące zdarzenia uważa się za zagrożenie bezpieczeństwa (krzywdzenie) Małoletniego:
1) przestępstwa na szkodę Małoletniego (np. wykorzystanie seksualne, znęcanie się nad Małoletnim);
2) inne formy krzywdzenia niebędące przestępstwem, takie jak np. przemoc niespełniająca znamion przestępstwa znęcania, poniżanie, wyśmiewanie, presja i wymagania przekraczające możliwości Małoletniego;
3) zaniedbania potrzeb życiowych Małoletniego (np. związanych z żywieniem, higieną czy zdrowiem).
2. W przypadku powzięcia podejrzenia, że Małoletni jest krzywdzony, lub zgłoszenia takiej okoliczności przez Małoletniego lub jego opiekuna prawnego, Pracownik (w tym Opiekun Praktyki) ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania jej Koordynatorowi ds. Standardów w celu podjęcia interwencji. Notatka może zostać sporządzona na piśmie lub przesłana za pośrednictwem poczty elektronicznej.
3. W przypadku podejrzenia, że życie Małoletniego jest zagrożone lub grozi mu ciężki uszczerbek na zdrowiu, przed sporządzeniem notatki służbowej Pracownik, który pierwszy powziął informację o zagrożeniu, niezwłocznie powiadamia odpowiednie służby (Policję, służby ratownicze), dzwoniąc pod numer alarmowy 112.
4. Koordynator ds. Standardów niezwłocznie powiadamia Zarząd RSB o każdorazowym otrzymanym zgłoszeniu oraz o rozpoczęciu interwencji.
5. Jeżeli zgłoszono krzywdzenie ze strony Koordynatora ds. Standardów, wówczas notatkę służbową przekazuje się Zarządowi RSB, a interwencja jest prowadzona przez Pracownika wskazanego przez Zarząd RSB.
6. Celem interwencji jest zatrzymanie krzywdzenia Małoletniego i zapewnienie mu bezpieczeństwa.
7. O podejmowanej interwencji Koordynator ds. Standardów informuje dyrektora szkoły, do której uczęszcza Małoletni.
8. Do udziału w interwencji można dopuścić specjalistów, w szczególności psychologów i pedagogów ze szkoły, do której uczęszcza Małoletni.
9. Z przebiegu każdej interwencji sporządza się kartę interwencji (której wzór stanowi Załącznik nr 4). Kartę załącza się do rejestru interwencji prowadzonego przez Koordynatora ds. Standardów.
10. Wszystkie osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych powzięły informację o krzywdzeniu Małoletniego lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania ich w poufności, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
11. W przypadku gdy podejrzenie zagrożenia bezpieczeństwa Małoletniego zgłosili opiekunowie prawni Małoletniego, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone, Koordynator ds. Standardów informuje o tym opiekunów Małoletniego na piśmie.
§ 8
Postępowanie w ramach interwencji
1. Po otrzymaniu zgłoszenia o podejrzeniu krzywdzenia Małoletniego, Koordynator ds. Standardów przeprowadza rozmowy z Małoletnim oraz z innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu, starając się ustalić przebieg zdarzenia, ale także wpływ zdarzenia na zdrowie psychiczne i fizyczne Małoletniego. Ustalenia są zapisywane w karcie interwencji.
2. W przypadku, gdy zgłoszono podejrzenie krzywdzenia Małoletniego przez Pracownika:
1) Zarząd RSB wraz z Koordynatorem ds. Standardów organizuje spotkanie z Pracownikiem, którego dotyczy zgłoszenie, celem wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy;
2) do czasu wyjaśnienia sprawy, Pracownik podejrzewany o krzywdzenie mające charakter przestępstwa zostaje odsunięty od jakiegokolwiek kontaktu nie tylko z pokrzywdzonym, ale także z pozostałymi Małoletnimi; jednocześnie Zarząd RSB, w miarę możliwości, dąży do zorganizowania pracy tego Pracownika w sposób pozwalający na ochronę jego dobrego imienia i utrzymanie jego dotychczasowego zakresu obowiązków;
3) jeżeli Pracownik dopuścił się wobec Małoletniego krzywdzenia niebędącego przestępstwem, a naruszenie dobra Małoletniego jest znaczne, Koordynator ds. Standardów przedstawia Zarządowi RSB raport, w którym może zawrzeć rekomendacje dotyczące wdrożenia odpowiednich procedur dyscyplinarnych wobec Pracownika, w tym rozwiązania z nim umowy, jak również wprowadzenia zmian w obowiązujących Standardach.
3. W przypadku podejrzenia krzywdzenia Małoletniego przez innego Małoletniego:
1) Koordynator ds. Standardów przeprowadza oddzielnie rozmowę z Małoletnim podejrzewanym o krzywdzenie i z Małoletnim pokrzywdzonym, nie przeprowadzając konfrontacji;
2) w trakcie rozmowy z Małoletnim podejrzewanym o krzywdzenie należy upewnić się, czy nie jest on sam krzywdzony przez opiekunów prawnych, innych dorosłych bądź rówieśników, a w przypadku potwierdzenia takiej okoliczności, w zależności od charakteru krzywdzenia, Koordynator ds. Standardów informuje szkołę, do której uczęszcza Małoletni, bądź stosuje się ust. 4;
3) dla Małoletniego podejrzewanego o krzywdzenie sporządza się oddzielną kartę interwencji.
4. W każdym przypadku, gdy zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, Koordynator ds. Standardów w uzgodnieniu z Prezesem Zarządem RSB składa odpowiednie zawiadomienie do Policji lub właściwej jednostki prokuratury.
5. Koordynator ds. Standardów, w miarę potrzeby i możliwości RSB, współpracuje ze szkołą, do której uczęszcza Małoletni, a w razie konieczności również z innymi podmiotami, organami i instytucjami, przy ustalaniu indywidualnego planu wsparcia po ujawnieniu krzywdzenia Małoletniego.
§ 9
Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu
Na terenie RSB nie udostępnia się Małoletnim Internetu, zarówno w formie sieci bezprzewodowej, jak i urządzeń z wolnym dostępem do Internetu będących własnością RSB.
§ 10
Aktualizacja Standardów
1. Standardy podlegają ocenie i mogą podlegać rewizji po każdej podjętej interwencji. W karcie interwencji Koordynator ds. Standardów umieszcza wnioski z podjętej interwencji, które podlegają rozpatrzeniu przez Zarząd RSB pod względem zmian w Standardach lub innych wewnętrznych aktach normatywnych RSB.
2. Standardy podlegają raz na dwa lata ocenie w celu zapewnienia ich dostosowania do aktualnych potrzeb oraz zgodności z obowiązującymi przepisami. Koordynator ds. Standardów, uwzględniając również stan znajomości i przestrzegania Standardów wśród Pracowników oraz otrzymane w tym okresie zgłoszenia, sporządza raport, przedstawiający potrzeby ewentualnych zmian w Standardach. Raport ten jest przekazywany Zarządowi RSB.
3. Zarząd RSB po otrzymaniu raportu, o którym mowa w ust. 1, podejmuje decyzję co do wprowadzenia zmian do Standardów i powierza przygotowanie ich aktualizacji Koordynatorowi ds. Standardów.
4. W razie wprowadzenia zmian do Standardów i ich ogłoszenia, Koordynator ds. Standardów informuje o ich wprowadzeniu, na piśmie lub za pośrednictwem poczty elektronicznej, Opiekunów Praktyk.
§ 11
Przepisy końcowe
1. Standardy wchodzą w życie z dniem ich ogłoszenia.
2. Załączniki stanowią integralną część Standardów.
3. Udostępnienie Standardów następuje w sposób umożliwiający zapoznanie się z nimi przez Pracowników, Małoletnich i ich opiekunów prawnych, poprzez:
1) udostępnienie papierowej wersji dokumentu w siedzibie RSB;
2) zamieszczenie na stronie internetowej RSB.
4. Standardy stanowią załącznik do umów zawieranych ze szkołami na okoliczność organizacji praktyk zawodowych małoletnich.
Załączniki:
Nr 1 – Oświadczenie o państwie lub państwach zamieszkania
Nr 2 – Oświadczenie o niekaralności (składane w przypadku, gdy państwo nie prowadzi rejestru karnego lub nie wydaje z niego informacji)
Nr 3 – Oświadczenie o zapoznaniu się ze Standardami ochrony małoletnich w Remontowa Shipbuilding S.A.
Nr 4 – Karta interwencji nr ………/20…
Nr 5 – Klauzula informacyjna